Praca
Ireneusza Sikory „Młoda Polska i okolice” traktuje o literaturze
polskiej przełomu XIX i XX wieku oraz jej najbliższych
historycznoliterackich kontekstach. Pierwsza i najobszerniejsza część
książki („O młodopolskiej wyobraźni florystycznej”) przynosi
sfunkcjonowaną analizę i interpretację najpopularniejszych w
poezji modernizmu motywów dendrologicznych oraz florystyczno –
naturalnych obszarów – przestrzeni ogrodów, łąk, lasów (wraz z
ich naturalno-kulturowymi wariantami). Jest to studium interpretacyjne
nie mające poprzedników w badaniach nad poezją okresu i dające
świetną orientację w przyrodniczej motywice, upodobaniach
estetycznych i manierach literackich twórców tej epoki, począwszy
od poetów wybitnych (Kasprowicz, Staff, Tetmajer, Lange Ostrowska),
a skończywszy na mało znanych lub zupełnie zapomnianych (Dębicki,
Różycki, Grossek-Korycka, Czerkawska, Rygier, Ruffer, Wolska).
Część
druga książki („Młoda Polska w programach edukacji literackiej”)
odkrywa obszar wiedzy przez dziesiątki lat zapoznany: obecność
literatury młodopolskiej w programach i podręcznikach oraz
edukacyjnej jej funkcjonalizacji w szkole polskiej ostatnich stu lat.
Zagadnienie to – niezwykle obszerne pod względem dokumentacyjnym –
zostało tu pokazane na przykładach najbardziej wyrazistych i
poznawczo atrakcyjnych, edukacyjnych dolach i niedolach literatury
Młodej Polski w szkole PRL-u (1949 – 1989), stuletnich dziejach
„Wesela” w szkole oraz kształtowania się kanonu utworów
lirycznych Kasprowicza w nieustannie zmienianych programach edukacji
schyłku XIX wieku i prawie całego XX wieku.
Literatura
Młodej Polski od lat pozostaje w centrum zainteresowań naukowych
autora książki. Bywało jednak, iż dla różnych, dydaktycznych i
scjentycznych powodów, penetrował bliższe i dalsze obszary naszego
piśmiennictwa: w ten sposób zrodziła się eksplikacja
„Uspokojenia” J. Słowackiego, badawczemu oglądowi poddana
została animalistyczno – łowiecka nowelistyka A. Dygasińskiego,
niezwykła teatrologia Stanisława Vincenza i piękna kameralna
liryka Heleny Raszki. Te dość rzadkie naukowe wyprawy poza
modernizm zebrane zostały w ostatniej części książki
(„Okolice”).
Spis
treści
I.
O młodopolskiej wyobraźni florystycznej
Drzewa
A.
Dąb
B.
Brzoza
C.
Lipa
D.
Topola
E.
Jarzębina
G.
Jabłoń
H.
Jodła – sosna – świerk – limba
I.
Cyprys
Ogród
– park – sad
Łąka
las
– bór – puszcza
II.
Młoda Polska w programach edukacji literackiej
PRL
- owskie rewizje i likwidacje
Szkolne
dzieje arcydramatu Stanisława Wyspiańskiego (1901 – 2001)
Twórczość
Jana Kasprowicza w edukacji szkolnej
III.
Okolice
„Uspokojenie”
Juliusza Słowackiego. Próba eksplikacji
Motywy
łowieckie w nowelistyce Adolfa Dygasińskiego
Teatrologia
huculska Stanisława Vincenza. Szkic
Liryka
Heleny Raszki. Szkic
Indeks
nazwisk
Wykaz
pierwodruków
Streszczenie