Fitotoksycznie kwaśne utwory zwałowe występują na dużych obszarach kopalnianych i pokopalnianych, związanych z wydobyciem węgla brunatnego w Łużyckim Zagłębiu Węglowym (w Niemczech). Fettweis i in. [2005] opisali rzeczywistość łużycką jako 80 tys. ha przekształconych w hałdy i wyrobiska w wyniku 150-letniego wydobycia węgla brunatnego, z czego 50 tys. ha zostało zrekultywowanych. Wśród nich, utwory kwaśne zajmowały na opisywanym obszarze w latach siedemdziesiątych XX wieku około 50% całej powierzchni zwałowisk.
Rumpel i Kógel-Knabner [2003] opisali materiały tam zwałowane jako odznaczające się odczynem, mierzonym w wyciągu wodnym rzędu 2,5 do 3,3 pH, a więc niezmiernie rzadko spotykanym w naturalnych utworach glebowych. Nowsze zwałowiska, dzięki coraz pełniejszemu wprowadzaniu metody selektywnej gospodarki nadkładem, zawierają na powierzchni stosunkowo niedużo materiału bogatego w siarczki, które są głównym źródłem silnego zakwaszenia zwałowisk. Podobną zmianę w ostatnich dekadach, w technologii składowania i wykorzystania materiału zwałowego, opisali Moreno-de las Heras i in. [2008] w odniesieniu do hiszpańskiego terenu wokół Teruel.
Spis treści
-
Wprowadzenie
-
Przegląd literatury
-
Ocena zwałowisk toksycznie kwaśnych z punktu widzenia rekultywacji
-
Kierunki rekultywacji
-
Metody przygotowywania gruntów do nasadzeń drzew
-
Dobór gatunków drzew do rekultywacji utworów fitotoksycznie kwaśnych
-
Nawożenie terenów rekultywowanych
-
Efekty następcze rekultywacji leśnej utworów fitotoksycznie kwaśnych
-
Rekultywacja gruntów jako czynnik glebotwórczy
-
Obiekt badań
-
Lokalizacja i zagospodarowanie terenu
-
Klimat
-
Geologia, geomorfologia i hydrologia
-
Gleby
-
Działalność górnicza i jej skutki
-
Rekultywacja na terenach pokopalnianych w rejonie Łęknicy
-
Metody badań
-
Prace polowe
-
Analizy laboratoryjne
-
Statystyczne opracowanie wyników badań
-
Omówienie wyników
-
Właściwości materiału zwałowego
-
Właściwości mioceńskich warstw nadkładu w ścianie odkrywki Czaple II
-
Właściwości fizyczne
-
Właściwości fizyczno – chemiczne i chemiczne
-
Charakterystyka właściwości materiału zwałowego
-
Skutki zabiegów rekultywacyjnych na obiekcie Czaple II
-
Objawy niedoboru składników na roślinach
-
Erozja wodna i eoliczna
-
Właściwości gleb obiektu Czaple II
-
Pierwsze efekty doświadczenia nawozowego
-
Rozwój roślin na kombinacjach nawozowych
-
Ocena stanu rozwojowego roślin po trzykrotnym zastosowaniu nawożenia mineralnego
-
Wzrost sosny zwyczajnej na kombinacjach nawozowych
-
Skład chemiczny Igiel sosny
-
Zmiany właściwości gleb pól doświadczalnych
-
Następcze działanie nawożenia na wzrost sosny i roślinności runa leśnego
-
Cechy morfologiczne profili glebowych na obiektach doświadczalnych – obserwacje roku 2004
-
Wpływ nawożenia na właściwości gruntów
-
Odczyn gleb na zwałach pokopanych
-
Kwasowość hydrolityczna i suma kationów o charakterze zasadowym
-
Glin wymienny w glebach antropogenicznych profili obiektów doświadczalnych „A” i „B”
-
Zawartość mikroskładników
-
Zawartość wybranych metali ciężkich
-
Skład granulometryczny, niektóre właściwości fizyczne i wodne
-
Dyskusja wyników
-
Wnioski