Sir Arthur Stanley Eddington, profesor Uniwersytetu w Cambridge,
należał do najbardziej wpływowych uczonych pierwszej połowy XX w.
Wniósł nieprzemijający wkład w badania nad budową gwiazd, ich ewolucją
oraz dynamiką. Przyczynił się do doświadczalnego potwierdzenia ogólnej
teorii względności Einsteina, kierując słynną ekspedycją na całkowite
zaćmienie Słońca w 1919 r. Przez współczesnych był określany mianem
"najwybitniejszego astrofizyka swoich czasów" i "apostoła teorii
względności". Poza fundamentalnymi monografiami z fizyki i astrofizyki
Eddington napisał również kilka książek, prezentujących w błyskotliwy,
przystępny sposób osiągnięcia teorii kwantów i kosmologii. Bodaj
najsłynniejszą z nich jest Czy wszechświat się rozszerza?, wielokrotnie
wznawiana i tłumaczona.
Książka ta jest oryginalnym wprowadzeniem w historię kosmologii
relatywistycznej lat dwudziestych i trzydziestych XX w. w dzieje modeli
wszechświata, opracowanych przez Einsteina, de Sittera, Friedmana i
Lemaitre`a. Co ciekawe, głównym bohaterem tych rozważań czyni Eddington
stałą kosmologiczną, która dość nieoczekiwanie odzyskała swoją pozycję
w kosmologii początków XXI stulecia. Można tu również znaleźć zarys
ekstrawaganckich poglądów Eddingtona na rolę podstawowych stałych
fizycznych w poznawaniu natury kosmosu. Czy wszechświat się rozszerza?
wciąż pozostaje ważną lekturą dla czytelnika interesującego się
kosmologią, astrofizyką i astronomią, ale też fizyką teoretyczną i
historią nauki.
Tekst książki Eddingtona poprzedza obszerny wstęp, który sytuuje
rozważania angielskiego uczonego w rozległej panoramie kosmologii
współczesnej, z jej wciąż nierozwiązanymi zagadkami natury kosmicznej
ekspansji, ciemnej materii i ciemnej energii. Autorem wstępu jest Marek
Demiański, profesor astrofizyki w Instytucie Fizyki Teoretycznej
Uniwersytetu Warszawskiego, autor licznych prac z teorii względności,
astrofizyki i kosmologii oraz monografii Astrofizyka relatywistyczna.
