Celem podjętych badań było określenie wpływu podawania kurczętom brojlerom, przez ostatnie siedem dni odchowu w okresie lata, Biokompleksu chromu lub wodnego wyciągu z mieszanki ziołowej na ich reakcję na stres związany z obrotem przedubojowym, określony na podstawie ubytków masy ciała po transporcie, wskaźników krwi, jakości mięsa oraz obrazu morfologicznego wątroby i mięśnia pośladkowego środkowego.
Badania przeprowadzono na kurczętach brojlerach COBB 500 (podzielonych na 3 grupy po 100 szt.), które otrzymywały przez ostatnie siedem dni przed planowanym obrotem przedubojowym Biokompleks chromu w ilości 300 ?g Cr+3/kg paszy lub wodny wyciąg z mieszanki ziołowej o składzie: rutwica lekarska (Herb. Galegae), melisa lekarska (Fol. Melissae), pokrzywa zwyczajna (Fol. Utricae), szałwia lekarska (Fol. Salviae). Przed ubojem, u kurek i kogutków, zastosowano trzy warianty obrotu przedubojowego: bez transportu, z transportem na odległość 100 km i z transportem na odległość 200 km.
Krew do badań pobierano przed ubojem z żyły skrzydłowej kurcząt. W pełnej krwi oznaczono procentowy skład krwinek białych (leukogram), natomiast w surowicy oznaczono: poziom białka całkowitego, glukozy, cholesterolu całkowitego i frakcję HDL cholesterolu, (zawartość frakcji LDL obliczono wzorem Friedewalda), poziom triacylogliceroli i kortykosteronu oraz aktywność AST, ALT i LDH. Po 15 min od momentu uboju kurcząt, w mięśniu piersiowym określono pH1 i temperaturę tuszki oraz pobrano próbki mięśnia piersiowego do oznaczenia składu chemicznego, właściwości fizykochemicznych oraz sensorycznych mięsa. Ponadto pobrano próbki wątroby i mięśnia pośladkowego środkowego do badań morfologicznych.
Stwierdzono, że czynniki stresowe występujące w obrocie przedubojowym, od momentu łapania ptaków, załadunku i przetrzymywania aż po transport na odległość 100 i 200 km, stanowiły narastające obciążenie organizmu zarówno kurek, jak i kogutków. Potwierdzeniem tego są ubytki masy ciała oraz liczba uszkodzeń tuszek, które wzrastały wraz ze wzrostem odległości i czasu transportu, wzrost stosunku heterofili do limfocytów (H:L), istotny wzrost poziomu białka ogólnego i lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL) oraz nieznaczny wzrost poziomu cholesterolu całkowitego, glukozy, aktywności enzymatycznej AST, ALT i LDH. Mieszanka ziołowa miała większe działanie ochronne na organizm kurcząt w czasie obrotu przedubojowego niż Biokompleks chromu, na co wskazuje istotnie niższy poziom białka ogólnego, glukozy, lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL) oraz niższy poziom cholesterolu całkowitego, mniejsza aktywność AST i LDH i nieznacznie podwyższona frakcja HDL cholesterolu. Biopreparaty tylko nieznacznie wpłynęły na ograniczenie ubytków masy ciała oraz liczby uszkodzeń tuszek.
Czynniki stresujące występujące w obrocie przedubojowym doprowadziły do nieprawidłowego przebiegu glikolizy, czego odzwierciedleniem była niska kwasowość zarówno w 15. min, jak i po 24 godz. od uboju, wyższa temperatura tuszek, ciemniejsze mięso i duża zdolność utrzymania wody w mięsie we wszystkich grupach doświadczalnych i w efekcie wystąpienie wady DFD. Korzystniejsze parametry jakościowe mięsa odnotowano u kurcząt otrzymujących mieszankę ziołową, u których stwierdzono najmniejszą zawartość tłuszczu, niższe pH1 i pH2, niższą temperaturę tuszki oraz nieznacznie jaśniejsze mięso ze średnią zdolnością utrzymania wody, w porównaniu z grupą ptaków otrzymujących Biokompleks chromu i z grupą kontrolną. Podane kurczętom biopreparaty podniosły walory sensoryczne mięsa w porównaniu z grupą kontrolną.
U kurcząt brojlerów poddanych transportowi, szczególnie u transportowanych na odległość 200 km, stwierdzono większą liczbę zmian patomorfologicznych oraz większy stopień ich nasilenia, zarówno w wątrobie, jak i w mięśniu pośladkowym środkowym, w porównaniu z ptakami z grupy nie transportowanej, a podanie Biokompleksu chromu lub ziół zmniejszyło stopień intensywności zmian patomorfologicznych w wątrobie oraz w mięśniu pośladkowym środkowym, w porównaniu z kurczętami kontrolnymi.
Zarówno kurki, jak i kogutki zareagowały na czynniki doświadczalne, ale ich reakcja była odmienna. Wrażliwość kurek została potwierdzona istotnie wyższym poziomem białka ogólnego i triacylogliceroli oraz nieznacznie wyższym poziomem cholesterolu, frakcji HDL i nieznacznie większą aktywnością enzymatyczną AST i ALT. U kogutków odnotowano większe ubytki masy ciała i większą liczbę uszkodzeń tuszek po transporcie oraz istotnie wyższy stosunek H:L i nieznacznie większy wyrzut kortykosteronu. Kurki, niezależnie od zastosowanych biopreparatów oraz wariantu obrotu przedubojowego, były bardziej podatne od kogutków na powstawanie zmian patomorfologicznych w wątrobie i w mięśniu pośladkowym środkowym.
Podawane przez okres ostatnich siedmiu dni odchowu kurcząt brojlerów biopreparaty - Biokompleks chromu lub wodny wyciąg z mieszanki ziołowej - wpłynęły na ograniczenie niekorzystnych skutków przeprowadzonego obrotu przedubojowego, przy czym większe działanie ochronne na organizm kurcząt wykazała mieszana ziołowa.
Spis treści:
1. WSTĘP I PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA
2. CEL BADAŃ
3. MATERIAŁ I METODY
4. OMÓWIENIE WYNIKÓW I DYSKUSJA
4.1. Warunki odchowu kurcząt brojlerów
4.2. Warunki bioklimatyczne w czasie obrotu przedubojowego kurcząt brojlerów
4.3. Ubytki masy ciała i uszkodzenia mechaniczne tuszek kurcząt brojlerów w czasie obrotu przedubojowego
4.4. Wskaźniki hematologiczne i biochemiczne krwi kurcząt brojlerów
4.4.1. Obraz białokrwinkowy
4.4.2. Wskaźniki biochemiczne
4.5. Skład chemiczny oraz ocena fizykochemiczna i sensoryczna mięśni piersiowych kurcząt brojlerów
4.5.1. Skład chemiczny
4.5.2. Ocena fizykochemiczna
4.5.3. Ocena sensoryczna
4.6. Ocena morfologiczna i histopatologiczna wątroby i mięśni pośladkowych środkowych kurcząt brojlerów
5. PODSUMOWANIE I WNIOSKI
PIŚMIENNICTWO
STRESZCZENIE
