Problematyka mniejszości narodowych jest skomplikowana z wielu powodów. Już samo określenie kogo zakwalifikować jako przedstawiciela mniejszości narodowych, nastręcza wiele trudności. Złożona jest również kwestia zdefiniowania mniejszości narodowych jako grupy oraz jednostek należących do tej struktury społecznej. Problem ten jest poruszany w wielu opracowaniach, których tematyka dotyczy najczęściej trudności związanych z klasyfikacją mniejszości narodowych, wynikających często ze specyficznego położenia terytorialnego oraz wydarzeń historycznych, mających wpływ na tworzenie się lub zanikanie na danym obszarze poszczególnych grup mniejszościowych. Czynniki te mogą również wpływać na rozwój lub zanikanie świadomości własnej przynależności narodowej.
Wskazane uwarunkowania stanowią element badań podjętych w niniejszej pracy. Wiążą się one ściśle z kształtowaniem się mniejszości narodowych na Ziemi Lubuskiej. To właśnie na tym terenie, ze względu na specyficzne położenie jak i powojenną historię, dostrzec można ścisły związek pomiędzy przestrzenią terytorialną, działaniami politycznymi władz i sytuacją mniejszości. Jest to więc efekt czynników międzynarodowych oraz polskiej polityki narodowościowej.
Z sytuacją mniejszości narodowych na Ziemi Lubuskiej łączą się m.in. takie procesy jak wysiedlenie Niemców, akcja „Wisła”, czy też przyjazdy emigrantów z Grecji. To tylko jedne z najbardziej powszechnych zdarzeń, wyjaśniających istnienie na tym obszarze takich mniejszości jak niemiecka, ukraińska czy grecka. Nie są to jednak wszystkie mniejszości, które występowały i występują na Ziemi Lubuskiej.
Zamiarem autora pracy jest ukazanie najliczniej występujących mniejszości narodowych na Ziemi Lubuskiej oraz przedstawienie sposobu ich życia i zachodzących w nim zmian. Celem dysertacji jest również zaprezentowanie procesu asymilacji omawianych mniejszości na podstawie obserwacji warunków społecznych i współżycia z ludnością polską, przybyłą nie tylko zza Buga ale i z Polski centralnej. Całości zjawisk towarzyszy mająca chyba największy wpływ na położenie mniejszości narodowych na tym terenie polityka państwa, która w większym lub mniejszym stopniu, w zależności od linii ideologicznej partii, asymilowała i ujednolicała te grupy narodowościowe przy jednoczesnym inwigilowaniu i ścisłej ich kontroli.
Najważniejsze cele niniejszej pracy to:
1. Próba zdefiniowania mniejszości narodowych i ich klasyfikacja.
2. Wskazanie na najważniejsze międzynarodowe regulacje prawne dotyczące położenia mniejszości narodowych.
3. Charakterystyka polityki państwa polskiego wobec mniejszości narodowych po II wojnie światowej.
4. Charakterystyka mniejszości narodowych na Ziemi Lubuskiej po II wojnie światowej.
5. Realizacja polityki państwa wobec mniejszości narodowych na Ziemi
Lubuskiej.
Spis treści:
Wstęp
Rozdział I. Problem definicji narodowych
Rozdział II. Kryteria klasyfikacji mniejszości narodowych
Rozdział III. Prawne położenie mniejszości narodowych. Aspekt międzynarodowy
Rozdział IV. Mniejszości narodowe w Polsce
Rozdział V. Polska polityka narodowościowa po II wojnie światowej
Rozdział VI. Niemcy
Rozdział VII. Ukraińcy
Rozdział VIII. Grecy
Rozdział XIX. Romowie
Rozdział X. Żydzi
Zakończenie
Bibliografia
Wykaz skrótów
Spis tabel
