Prezentowane opracowanie jest przeznaczone dla studentów, którzy w programie studiów mają przedmioty związane z ubezpieczeniami gospodarczymi. W szczególności może być ono być przydatne jako pomocniczy materiał dydaktyczny do przedmiotów związanych z finansami ubezpieczeń i rachunkowością ubezpieczeniową.
W pracy omówione zostały podstawowe problemy dotyczące zakładu ubezpieczeń, w szczególności przedstawiono następujące zagadnienia:
- przychody (głownie składka ubezpieczeniowa),
- koszty zakładu ubezpieczeń,
- kwestie działalności lokacyjnej,
- kapitały własne,
- rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe,
- reasekurację portfela ubezpieczeniowego.
Przedstawiono również sprawozdanie finansowe zakładu ubezpieczeń i istotę jego poszczególnych elementów. Wyodrębniona została część dotycząca oceny sytuacji finansowej zakładu ubezpieczeń. Zostały tam przedstawione obszary tej oceny i przykładowe mierniki oceny sytuacji finansowej zakładu ubezpieczeń.
Ponadto omówione zostały także zagadnienia finansowe dotyczące innych podmiotów (instytucji) mających wpływ na funkcjonowanie rynku ubezpieczeń gospodarczych w Polsce, a w szczególności mających wpływ na koszty funkcjonowania zakładu ubezpieczeń. Do podmiotów (instytucji) tych zaliczono: Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, Polskie Biuro Ubezpieczeń Komunikacyjnych, Komisję Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych, Polską Izbę Ubezpieczeń, Rzecznika Ubezpieczonych.
Spis treści:
Wstęp
1. Zasady organizacyjno-prawne funkcjonowania zakładu ubezpieczeń w Polsce
1.1. Zagadnienia wstępne
1.2. Warunki podejmowania działalności ubezpieczeniowej
1.3. Zasady funkcjonowania zakładu ubezpieczeń w formie spółki akcyjnej
1.4. Zasady funkcjonowania zakładu ubezpieczeń w formie towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych
1.5. Zasady funkcjonowania oddziału głównego zagranicznego zakładu ubezpieczeń
2. Kapitały własne ubezpieczeń
2.1. Pojęcie i funkcje kapitału własnego
2.2. Rodzaje kapitałów własnych i ich charakterystyka
3. Składki ubezpieczeniowe oraz odszkodowania i świadczenia w zakładzie ubezpieczeń
3.1. Składka ubezpieczeniowa jako podstawowy przychód zakładu ubezpieczeń
3.2. Zasady i metody związane z ustaleniem wysokości składki ubezpieczeniowej
3.3. Podstawy techniczne kalkulacji wysokości stawek ubezpieczeniowych (stopy składki)
3.4. Struktura składki ubezpieczeniowej (składka w ujęciu techniczno-kalkulacyjnym)
3.5. Składka ubezpieczeniowa w ujęciu księgowym (rachunkowym)
3.6. Odszkodowania i świadczenia jako podstawowy koszt zakładu ubezpieczeń
3.7. Ustalenie wysokości odszkodowania w ubezpieczeniach majątkowych
4. Reasekuracja portfela ubezpieczeniowego
4.1. Pojęcie formy reasekuracji
4.2. Funkcje reasekuracji
4.3. Wpływ reasekuracji na techniczny wynik ubezpieczeń a w konsekwencji na wynik finansowy zakładu ubezpieczeń
5. Zasady prawne działalności lokacyjnej zakładu ubezpieczeń
5.1. Ogólna charakterystyka działalności lokacyjnej
5.2. Ograniczenia działalności lokacyjnej
5.3. Zasady wyceny aktywów zakładu ubezpieczeń
6. Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe
6.1. Ogólna charakterystyka rezerw techniczno-ubezpieczeniowych
6.2. Rezerwa składek ubezpieczeniowych
6.3. Rezerwa na pokrycie ryzyka niewygasłego
6.4. rezerwa na nie wypłacone odszkodowania i świadczenia, w tym rezerwa na skapitalizowaną wartość rent
6.5. Rezerwa na wyrównanie szkodliwości
6.6. Rezerwy w dziale ubezpieczeń na Zycie
6.7. Rezerwa na premie i rabaty dla ubezpieczonych
6.8. Pozostałe rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe
7. Przynależność zakładu ubezpieczeń do innych instytucji rynku ubezpieczeniowego jako element kosztów technicznych
7.1. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny
7.2. Polskie Biuro Ubezpieczeń Komunikacyjnych
7.3. Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych
7.4. Rzecznik Ubezpieczonych
7.5. Polska Izba Ubezpieczeń
8. Sprawozdanie finansowe jako źródło informacji w sytuacji finansowej zakładu ubezpieczeń
8.1. Bilans
8.2. Rachunek zysków i strat
8.3. Rachunek przepływów pieniężnych
8.4. Dodatkowe informacje i objaśnienia
8.5. Sprawozdanie z działalności
8.6. Zestawienie zmian w kapitale własnym
9. Ocena sytuacji finansowej zakładu ubezpieczeń i jej mierniki
9.1. Zakres oceny sytuacji finansowej zakładu ubezpieczeń
9.2. Klasyfikacja mierników oceny zakładu ubezpieczeń
9.3. Charakterystyka mierników rentowności
9.4. Mierniki oceniające zdolność zakładu ubezpieczeń do wywiązywania się z krótko terminowych zobowiązań
9.5. Mierniki oceniające wypłacalności zakładu ubezpieczeń
Bibliografia
Spis tabel
Spis rysunków
