W wyniku zmian strukturalnych powstał
nowy szczebel edukacyjny gimnazjum. Szkoła ta gromadzi młode pokolenie w
najtrudniejszym okresie rozwojowym "buntu" i "rozterek". Niewiele
jeszcze wiadomo o efektywności kształcenia i wychowania tego typu
placówki, dlatego myślenie potoczne - nawet kadry wychowawczej - zawiera
wiele stereotypów i mitów. Nic jednak lepszego na ich podważenie i
obalenie niż gruntowna wiedza. Taką wiedzę dostarcza praca dr M. Fudali.
Jest to ten typ pracy, którego istotą
jest przedstawienie rzetelnego obrazu rzeczywistości szkolnej w jej
najtrudniejszym wymiarze - kształtowania postaw i charakterów młodych
ludzi. Zbadanie tego, co trudno uchwytne, a co bardzo istotne w
wychowaniu, socjalizacji, inkulturacji, jest zadaniem ambitnym i
niełatwym. Dr M. Fudali podjęła badawczo zagadnienie grup rówieśniczych
w okresie rozwojowym. Dokładny opis procedury badawczej oraz sposób
opracowania wyników nie tylko uwierzytelnia odkrycia Autorki, lecz jest
także dobrym przykładem badania naukowego dla początkujących badaczy.
Spis
treści
Znaczenie
grupy rówieśniczej w procesie rozwoju jednostki
Uczniowie
gimnazjum – charakterystyka rozwojowa
Młodzieżowe
nieformalne grupy rówieśnicze
Wpływ
grupy na rozwój psychiczny jednostki
Znaczenie
grupy w procesie uspołecznienia jednostki
Grupy
nieformalne jako źródło zagrożenia
Podstawowe
założenia teoretyczne nauki o małych grupach społecznych
Definicja
grupy
Rodzaje
grup
Organizacje
grupy – struktura
Normy
grupowe
Cele
grupowe
Spójność
grupy
Atrakcyjność
grupy
Rodzaje
grup nieformalnych funkcjonujących na terenie gimnazjum
Typologia
grup nieformalnych funkcjonujących na terenie badanych szkół
Wielkość
badanych grup nieformalnych
Struktura
płci badanych grup
Czas
trwania badanych grup
Tworzenie
się nowych struktur grupowych
Proces
decyzyjny w badanych grupach
Spójność
badanych grup
Podsumowanie
Cechy
konstytutywne grup nieformalnych funkcjonujących na terenie
gimnazjum
Cele
osiągane przez badane grupy nieformalne
Działania
członków grupy służące realizacji funkcji ludycznej
Zachowania
jednostek służące budowaniu więzi społecznej z grupą
Aktywność
społeczna członków badanych grup
Kształtowanie
się więzi intelektualnej w badanych grupach
Normy
obowiązujące w badanych grupach
Uwarunkowania
normy dochowywania tajemnic
Uwarunkowania
normy prawdomówności
Uwarunkowania
normy pomocy wzajemnej
Uwarunkowania
normy dotrzymywania słowa
Uwarunkowania
normy lojalności
Uwarunkowania
normy oddania sprawom grupy
Uwarunkowania
normy palenia papierosów na terenie grupy
Uwarunkowania
normy picia alkoholu i brania narkotyków
Normy
grupowe dotyczące preferowanych cech członków grupy
Cechy
przyjacielskie członków badanych grup
Cechy
„uczniowskie” cenione w badanych grupach
Cechy
„członkowskie” cenione w badanych grupach
Zachowanie
nieakceptowane w badanych grupach gimnazjalistów
Zachowania
skierowane przeciwko atmosferze w grupie
Zachowania
skierowane przeciwko ogólnie przyjętym normom społecznym
Zachowania
skierowane przeciwko sobie
Zachowania
skierowane przeciwko grupie
Sankcje
wobec łamiących normy grupowe
Sankcje
dyscyplinujące
Sankcje
represyjne
Podsumowanie
Atrakcyjność
badanych grup nieformalnych funkcjonujących na terenie gimnazjum
Indywidualne
wyznaczniki atrakcyjności grupy
Atrakcyjność
grupy a stan potrzeb jej członków
Atrakcyjność
grupy a jej właściwości
Czas
spędzany w gronie rówieśników z paczki
Przejawy
zaangażowania w życie grupy
Udział
w działaniach grupowych
Działania
podejmowane na rzecz grupy
Warunki
uczestnictwa w grupach nieformalnych
Uczestnictwo
w grupie jako nagroda
Pokonywanie
trudności związanych z uczestnictwem w grupie
Przykrości
z tytułu uczestnictwa w badanych grupach
Rytuały,
obrzędy i powtarzające się zachowania grupowe
Ujawniane
zachowania konformistyczne
Wpływ
grupy na funkcjonowanie psychospołeczne jej członków
Decyzje
dotyczące zmiany grupy
Cechy
wyróżniające członków grup nieformalnych