Basen
Morza Śródziemnego ze względu na swoje walory turystyczne od
wieków cieszy się wielką popularnością wśród Polaków. W
ostatnich trzech dziesięcioleciach olbrzymie rzesze naszych rodaków
planują swoje letnie wakacje w tym regionie, Odwiedzają wszystkie
państwa basenu śródziemnomorskiego, a w ich pamięci pozostają
nie tylko wspomnienia zabytków, pogody, ale również występujących
tu różnego rodzaju kontrastów. Mimo atrakcyjności ruchu
turystycznego region ten zarówno dla Polaków, jak i większości
Europejczyków pozostaje nieznany.
Na
basen śródziemnomorski nie można jednak spoglądać jedynie przez
pryzmat turystyki. Odgrywa on, jeśli nie główną, to przynajmniej
bardzo ważna rolę w szeroko rozumianym bezpieczeństwie
europejskim. Ta szczególna pozycja wynika z kilku czynników. Jest
bardzo ważnym szlakiem żeglugowym, na którym odbywa się tranzyt
podstawowych dla gospodarki europejskiej surowców (ropy naftowej i
gazu ziemnego). Każde zakłócenie w ich dostawach na bezpośrednie
przełożenie na europejską ekonomię. Zajmuje on również ważne
miejsce w europejskiej wymianie gospodarczej.
Region
ten uznawany jest przez wielu imigrantów za najkrótszą drogę do
państw gwarantujących im godziwe warunki życia. Odnosi się to
szczególnie do południowych i wschodnich wybrzeży Morza
Śródziemnego. Można nawet mówić o olbrzymiej presji migracyjnej
wywieranej na kraje europejskie. Problem ten jest zwielokrotniony,
ponieważ w krajach Europy Południowej znajdują się duże diaspory
emigrantów, które charakteryzuje różny poziom zorganizowania.
Czynniki te tworzą idealne środowisko dla rozwoju przestępczości
zorganizowanej.
Obszar
ten leży na styku trzech wielkich cywilizacji, które ścierają się
ze sobą od wieków. Konflikty lokalne, religijne i narodowościowe,
terytorialne oraz terroryzm, przemyt i przestępczość zorganizowana
– to zjawiska, które, w mniejszym lub większym stopniu,
kształtują stosunki polityczno – gospodarcze regionu.
O
wydaniu tego podręcznika zadecydowała potrzeba całościowego
spojrzenia na problematykę regionu śródziemnomorskiego i znaczenie
Morza Śródziemnego we współczesnym ładzie międzynarodowym.
Zasadniczym jego celem jest próba przedstawienia znaczenie
polityczno – ekonomicznego oraz potencjału sił morskich
poszczególnych państw basenu, a także charakterystyka zagrożeń
militarnych i pozamilitarnych w nim występujących.
W
literaturze polskojęzycznej bezpieczeństwo regionu Morza
Śródziemnego i jego wpływ na bezpieczeństwo europejskie jest
niesłusznie marginalizowane. Chcę pomóc Czytelnikowi zrozumieć
wieloaspektowość przedstawianej problematyki oraz inicjatyw
regionalnych zmierzających do minimalizacji występujących
zagrożeń. Należy uświadomić sobie, że we współczesnym świecie
żadne niebezpieczeństwo nie może być uznawane za zbyt odległe, a
działania podejmowane dla jego zmniejszenia – za zbyt wczesne.
Podręcznik
przeznaczony jest dla studentów, może jednak być przydatny również
tym, którzy chcą zrozumieć zależności zachodzące w szeroko
rozumianym bezpieczeństwie.
Spis
treści
ROZDZIAŁ
1
MORZE
ŚRÓDZIEMNE – OPIS GEOGRAFICZNY
ROZDZIAŁ
2
CHARAKTERYSTYKA
BASENU MORZA ŚRÓDZIEMNEGO
Państwa
śródziemnomorskie
Królestwo
Hiszpanii
Gibraltar
Republika
Francuska
Księstwo
Monako
Republika
Włoska
Republika
San Marino
Watykan
Republika
Słowenii
Chorwacja
Republika
Bośni i Hercegowiny
Republika
Czarnogóry
Republika
Serbii
Republika
Albanii
Republika
Grecji
Republika
Turecka
Republika
Malty
Cypr
Królestwo
Maroka
Algierska
Republika Ludowo – Demokratyczna
Republika
Tunezji
Wielka
Arabska Libijska Dżamahirijja Ludowo – Socjalistyczna
Izrael
Autonomia
Palestyńska
Arabska
Republika Syryjska
Republika
Libańska
Arabska
Republika Egiptu
Analiza
wybranych doktryn bezpieczeństwa
Charakterystyka
sił morskich państw basenu
Demografia
basenu śródziemnomorskiego
ROZDZIAŁ
3
ZNACZENIE
MORZA ŚRÓDZIEMNEGO DLA GOSPODARKI EUROPEJSKIEJ
ROZDZIAŁ
4
BEZPIECZEŃSTWO
EUROPY WOBEC WYZWAŃ ŚRÓDZIEMNOMORSKICH
Zagrożenia
naturalne
Przestępczość
zorganizowana
Niestabilność
polityczna i gospodarcza
Zagrożenia
ekologiczne
Działanie
w zakresie bezpieczeństwa regionalnego