O
Józefie Stalinie napisano wiele dzieł i rozpraw, analizując różne
aspekty jego działalności politycznej, gospodarczej, społecznej i
wojskowej. Często poczynania jego tłumaczone cechami osobowości i
uwarunkowaniami historycznymi, które sprawiały, że czas jego
rządów nie tylko w historii Rosji, ale i Europy, stanowił
najmroczniejszą epokę. Ale nie zawsze tak było. Wysoko cenił go
Winston Churchill, a prezydent Roosvelt mówił o nim, jako o „dobrym
wujaszku Joe”. Stalin umiał do końca życia upiększać obraz
własnej osoby i aż do chwili śmierci pozostawał „Wodzem”. W
czasie procesów politycznych i różnych „czystek”, które
reżyserował, sławiły go nawet jego „ofiary”. „I w łagrach,
gdzie miliony ludzi z jego woli uwięzionych za drutem kolczastym
odwracały biegi rzeki, budowały miasta za kręgiem polarnym i
umierały – wszystko to pod jego portretami”. Po jego śmierci
ludzie byli: „oszołomieni i zalęknieni. Gdy go chowano, wielu
płakało na ulicach. Po przeszło dwudziestu latach nie potrafili
sobie wyobrazić przyszłości bez niego”. Był to jeden z
fenomenów totalitaryzmu stalinowskiego.
Rola
Armii Radzieckiej w kształtowaniu sytuacji politycznej i militarnej
po drugiej wojnie światowej była znacząca. Dysponowała ona bowiem
najsilniejszymi na naszym globie wojskami lądowymi, co zapewniało
Związkowi Radzieckiemu pozycję jednego z dwóch – obok USA –
najpotężniejszych mocarstw, decydujących o losach ludzkości.
Pisano o niej po obu stronach „ żelaznej kurtyny”. W literaturze
radzieckiej w opisie przeważały oceny polityczne nad wojskowymi. Z
różnych przyczyn – innych w bloku warszawskim, a innych na
Zachodzie – dominowała ogólnikowość, w szczególnie w zakresie
osobowym. Niejako negatywnym wzorcem jest dzieło „Radzieckie siły
zbrojne 1918 – 1968.
Wprowadzenie
I.
Od zakończenia wojny do nowych konfliktów zbrojnych
Zakończenie
drugiej wojny światowej
Pierwszy
kryzys berliński
Wyścig
atomowy
Wojna
w Korei
Doktryna
wojenna przełomu lat czterdziestych i pięćdziesiątych
II.
Organizacja sił zbrojnych
Struktura
sił zbrojnych w maju 1945 r.
Kadra
wyższych dowódców w 1925 r.
Kadra
dowódców w innych armiach po wojnie
Dowódcy
frontów
Demobilizacja
sił zbrojnych
Ministerstwo
Sił Zbrojnych ZSRR
Ministerstwo
Spraw Wojskowych
Polityka
osobowa w latach 1945 – 1953
Sztab
Generalny Sił Zbrojnych ZSRR
Akademia
Sztabu Generalnego
Główny
Zarząd Polityczny Ministerstwa Sił Zbrojnych
Główna
Inspekcja Sił Zbrojnych
Szefostwo
służby tyłów (kwatermistrzostwo)
Szefostwo
budownictwa i zakwaterowania
Centralne
i główne zarządy resortu obrony
III.
Dowodzenie siłami zbrojnymi
Głównodowodzący
sił lądowych
Organizacja
sił lądowych
Dowództwo
artylerii
Dowództwo
wojsk pancernych i zmechanizowanych
Szefostwo
służby inżynieryjno – saperskiej
Szefostwo
wojsk łączności
Szefostwo
służby chemicznej i wojsk kolejowych
Głównodowodzący
sił powietrznych
Dowództwo
lotnictwa strategicznego
Główny
zarząd lotnictwa cywilnego
Dowództwo
wojsko powietrzno – desantowych
Dowództwo
obrony powietrznej kraju
Głównodowodzący
marynarką wojenną
Ministerstwo
Marynarki Wojennej
Dowództwo
flot
IV.
Terytorialne rozmieszczenie sił zbrojnych ZSRR
Północny
kierunek operacyjny
Białomorski
(Północny) OW
Archangielski
(Białomorski) OW
Leningradzki
OW
Nadbałtycki
OW
Zachodni
kierunek operacyjny
Białoruski
OW
Północna
Grupa Wojsk
Centralna
Grupa Wojsk
Grupa
Wojsk Radzieckich w Niemczech (NRD)
Południowo
– zachodni kierunek operacyjny
Południowa
Grupa Wojsk
Przykarpacki
OW
Kijowski
OW
Odeski
OW
Taurydzki
OW
Południowy
kierunek operacyjny
Zakaukaski
OW
Północnokaukaski
OW
Turkiestański
OW
Dalekowschodnie
kierunek operacyjny
Głównodowodzący
na Dalekim Wschodzie
Nadmorski
OW
Dalekowschodni
OW
Zabajkalsko
– Amurski (Zabajkalski) OW
Wschodniosyberyjski
OW
Zachodniosyberyjski
OW
Obwody
strategiczne
Moskiewski
OW
Gorkowski
OW
Woroneski
OW
Nadwołżański
OW
Południowouralski
OW
Uralski
OW
Kadra
dowódców okręgów wojskowych i grup wojsk z lat 1945 – 1953