SPRZEDAŻ KSIĄŻEK

W warunkach wysiłków powtórzeniowych charakterystycznych dla treningu fizycznego efekt wypoczynku aktywnego (WA) przybiera nowe właściwości, różniące się od tych, które przejawiają się podczas realizacji fenomenu Seczenowa.

Współdziałając z procesem zmęczenia i odnowienia, które zabezpieczają funkcjonowanie mechanizmu fizjologicznego treningu fizycznego, wypoczynek aktywny znacznie zmienia adaptację organizmu do wysiłków fizycznych. Jednorazowe włączenie WA w pierwszym interwale wypoczynku w zajęciu treningowym powoduje przedłużenie efektu adaptacyjnego w najbliższych (od trzech do pięciu) przerwach wypoczynkowych, czego nie zauważono przy wykorzystaniu wypoczynku biernego (WB). Wykorzystanie wypoczynku aktywnego we wszystkich przerwach między wysiłkami w zajęciu treningowym zabezpiecza skumulowany wpływ na adaptację do działalności mięśniowej. W odpowiednich warunkach - przy wykorzystaniu działań aktywizujących o małej intensywności - WA zmienia dynamikę zdolności do pracy mięśniowej, przekształcając męczący reżim wysiłków w treningowy. Codzienny, w ciągu miesiąca, trening z wykorzystaniem WA zabezpiecza wzrost zdolności do pracy mięśniowej w zależności od intensywności działań aktywizujących znacznie efektywniej niż takie same treningi z wypoczynkiem biernym. Wykorzystanie WA stymulującego proces odnowienia podczas działalności męczącej zmniejsza wysiłek funkcjonalny na układy krążenia krwi i oddychania. O tym świadczy "efekt zgaszenia" reakcji układów obiegu krwi i oddychania w warunkach wysiłku standardowego.

W mechanizmie fizjologicznym współdziałania efektu WA z treningiem fizycznym istotną rolę odgrywa stymulacja procesów troficznych w mięśniach. Najbardziej znaczącym wynikiem wykorzystania efektu WA w treningu fizycznym jest wzmocnienie formującej się przy tym długotrwałej adaptacji.

Wykorzystanie WA w procesie zajęć wychowania fizycznego studentów pozwala znacznie podnieść ich efektywność i przyspieszyć odnowienie zdolności do pracy umysłowej obniżającej się bezpośrednio po zajęciu.

Spis treści

• Przedmowa

1. Teoretyczne aspekty zjawiska aktywnego wypoczynku

2. Metody badawcze, obiekt i organizacja badań

3. Efekty adaptacyjne przejawiające się przy włączeniu w proces treningowy działań aktywizujących

   1. Wpływa działań aktywizujących małej intensywności

   2. Wpływ działań aktywizujących średniej intensywności

   3. Wpływ działań aktywizujących dużej intensywności

   4. Wpływ działań aktywizujących maksymalnej intensywności

   5. Porównanie efektów adaptacyjnych formujących się w różnych warunkach działań aktywizujących

   6. Charakterystyka porównawcza efektów adaptacyjnych kombinowanych działań aktywizujących

   7. Wpływ wykorzystania wstępnego działania aktywizującego

   8. Kumulowanie i prolongowanie aktywnego wypoczynku

4. Efekty adaptacyjne charakteryzujące zmiany reakcji krążenia krwi i oddychania pod wpływem zajęć treningowych

   1. Zmiany zdolności do pracy mięśniowej po miesięcznym treningu

   2. Zmiany funkcji krążenia krwi pod wpływem zajęć treningowych z wykorzystaniem różnych działań aktywizujących

   3. Zmiany funkcji oddychania pod wpływem zajęć treningowych z wykorzystaniem różnych działań aktywizujących

   4. Skuteczność zajęć treningowych z wykorzystaniem różnych działań aktywizujących

5. Możliwości wykorzystania aktywnego wypoczynku w treningu fizycznym

   1. Mechanizm fizjologiczny efektu aktywnego wypoczynku w warunkach treningu fizycznego

   2. Wpływ działań aktywizujących na efekt treningu fizycznego

   3. Czynnik troficzny w realizacji wypoczynku aktywnego w treningu fizycznym

   4. Wpływ aktywnego wypoczynku na funkcjonalny stan organizmu podczas wychowania fizycznego i zajęć sportowych.

• Podsumowanie wyników

• Wnioski

• Rekomendacje praktyczne

• Zakończenie

• Piśmiennictwo

Przedmowa

W pracy dr. W Chodinowa przedstawione jest zagadnienie wykorzystania aktywnego wypoczynku w sporcie, wychowaniu fizycznym, reakcji ruchowej. Znajomość współczesnych problemów związanych z osiągnięciem i utrzymaniem najwyższej formy sportowej w sporcie wyczynowym, prowadzeniem zajęć wychowania fizycznego z młodzieżą i dziećmi w różnym wieku, utrzymaniem zdolności do pracy zawodowej ludzi starszego wieku przez dłuższy czas wskazuje perspektywę i aktualność aktywnego wypoczynku. Sport według B. Urbankowskiego (1976) jest rzeczywistością symboliczną człowieka wytwarzaną za pomocą nadmiernego wysiłku fizycznego. Nadmierny wysiłek z kolei wymaga wszechstronnych środków odnowy, z których jednym jest aktywny wypoczynek. Z badań E. Jokla (1954) oraz N. Wolańskiego (1976) wynika, że osoby systematycznie uprawiające sport i ćwiczenia fizyczne utrzymują niezwykle wysoką sprawność do późnego wieku. O współudziale sportu w przedłużeniu życia aktywnego można mówić jednak tylko wtedy, kiedy styl zachowania sportowców zostaje uznany za wartościowy i godny upowszechniania. Należy z całą powagą traktować zasadę, że sukces sportowy nigdy nie jest wyłącznie efektem sprawności mięśni. Bywa i tak, że uprzedmiotowiony sportowiec, chętny do korzystnej "sprzedaży" swoich umiejętności, zachęcany lub sam, wspomaga swój talent (często jak na ironię bardzo mierny) środkami farmakologicznymi. Zamiast mistrzów "produkuje się" qasi-atletów okaleczonych psychicznie i fizycznie (Z. Naglak, 1999). Stosowanie aktywnego wypoczynku jako naturalnego środka odnowy wzmacnia wiarę w siłę i czystość sportu, wzbogaca życie człowieka, kształci jego swoiste wartości. Wysiłek i wypoczynek, przy umiejętnym ich dobraniu, stanowią całość, która decyduje o wytworzeniu odpowiednich mechanizmów adaptacyjnych organizmu.

Uzasadnione jest zainteresowanie wyjaśnieniem nowych i doskonaleniem starych systemów wychowania fizycznego i sportu wyczynowego, a także polepszeniem stanu zdrowia społeczeństwa. Przedstawione w monografii dr. W. Chodinowa nowe współzależności rozwoju reakcji zdolności przystosowania się organizmu do pracy fizycznej są ważne dla fizjologii, medycyny sportowej, wnoszą swój wkład w rozwój teorii adaptacji. Wyjaśnienie podstawowych fizjologicznych czynności zmian stanu funkcjonalnego podczas treningu i adaptacji, odkrycie mechanizmu zmęczenia i sposobów jego neutralizacji są aktualnym celem fizjologii człowieka.

Badanie zmian zdolności do pracy mięśniowej podczas wysiłku fizycznego pod wpływem różnych odmian aktywnego wypoczynku stanowi interesujący problem naukowy i praktyczny, związany z wyjaśnieniem kwestii przyśpieszenia odnowienia zdolności do pracy mięśniowej i umysłowej. Obecnie aktywny wypoczynek praktycznie nie wykorzystuje się w wychowaniu fizycznym i sporcie. Powodem tego jest brak wiedzy na temat skutków wielokrotnego wykorzystania aktywnego wypoczynku w procesie wysiłków powtórzeniowych, a także informacji o możliwości jego negatywnego wpływu na odnowienie działalności mięśniowej w odpowiednich warunkach, w zależności od stanu funkcjonalnego organizmu osób ćwiczących i poziomu ich zdolności do pracy mięśniowej.

Temat monografii jest aktualny z powodu wyjaśnienia roli żylnych i tkankowych czynników odnowienia w procesie treningu fizycznego, określenia "ceny adaptacji", która charakteryzuje obciążenie pracy serca. Powiększenie zdolności do pracy mięśniowej pod wpływem treningu fizycznego jest uzależnione od działań aktywizujących aktywnego wypoczynku. Świadczy o tym, że w warunkach treningu fizycznego efekt aktywnego wypoczynku przybiera rolę regulacyjną, który jest w stanie zmienić nie tylko czas przywrócenia zdolności do pracy, ale również funkcję krążenia krwi i oddychania, które bezpośrednio decydują o zdolności do pracy mięśniowej.

Badania ludzi młodych prowadzone przez dr. W Chodinowa ukazują zdumiewającą efektywność wpływu aktywnego wypoczynku na utrzymanie zdolności do pracy umysłowej, która po zajęciach wychowania fizycznego może się zmniejszyć. To świadczy o konieczności praktycznego wykorzystania aktywnego wypoczynku w końcowej i głównej części lekcji WF celem osiągnięcia efektu treningowego.

Fachowcy z dziedziny nauk o wychowaniu fizycznym, sporcie wyczynowym, rozwoju i utrzymaniu zdrowia są zgodni, że dla długiego i aktywnego życia bardziej korzystne są ćwiczenia wytrzymałościowe - turystyka piesza, bieganie w tempie niskim, pływanie, biegi narciarskie, wyprawy rowerowe, niż ćwiczenia siłowe. Bardzo skuteczny jest aerobik - wymyślony przez amerykańskiego naukowca Kennetha Coopera, który proponuje dość nietypowo oceniać ćwiczenia ilościowo, tj. w punktach i z odpowiednią dozą wypoczynku.

Ze wszystkich znanych metod treningowych, treningi z wykorzystaniem aktywnego wypoczynku wydają się najbardziej "dobrotliwe" dla zdrowia. Trening ten, przy całej jego łatwości i dostępności, okazuje się jednym najsilniejszych stymulatorów wzmocnienia zdrowia i podwyższenia formy sportowej. To powoduje przedłużenie młodości biologicznej, w której człowiek czuje się dziarskim i energicznym, a funkcje jego organizmu okazują się "młodsze" niż to wynika z wieku kalendarzowego. To może wyglądać jak podpowiedź, dlaczego trening z wykorzystaniem aktywnego wypoczynku jest pożyteczny dla ludzi młodych i wieku podeszłym.