Rozwój fizyczny oraz zdrowie dzieci i młodzieży jest głównym problemem społecznym państwa. Zapewnienie optymalnych warunków do wszechstronnego rozwoju w okresach ontogenezy prenatalnej i postratalnej stanowić będzie o wysokiej wartości biologicznej młodego pokolenia. Stąd też badania auksologiczne progresywnego okresu ontogenezy budzą coraz większe zainteresowanie przedstawicieli nauk biologicznych, medycznych i społecznych, natomiast w zakresie oceny i kontroli rozwoju głównie rodziców, lekarzy, pedagogów i wychowawców. Znajomość tych zagadnień umożliwia optymalne monitorowanie procesami wzrastania i dojrzewania dzieci i młodzieży, a informacje z tego zakresu należą do pozytywnych mierników zdrowia. Dotychczasowe wyniki prac naukowo-badawczych wzbogacają naszą wiedzę dotyczącą prawidłowości i uwarunkowań procesów wzrastania i rozwoju dzieci głównie w okresach edukacji szkolnej. Z badań J. Cieślika [1979] wiemy, że różne są modele wzrastania i rozwoju dzieci i młodzieży środowisk miejskich, wiejskich, czy też regionów, które modyfikowane czynnikami środowiskowymi ulegają przemianom w czasie. Różnice w przebiegu procesów rozwojowych między populacjami oraz w ich obrębie zdeterminowane są czynnikami genetycznymi i modyfikowane środowiskowymi. Oznacza to, że dobre warunki bytowe (żywienie, higiena, opieka lekarska) stymulują rozwój, natomiast gorsze warunki będą hamować genetycznie zdeterminowane możliwości rozwojowe osobnika. Klasycznym przykładem determinacji genetycznej jest występowanie w obrębie tej samej populacji różnic w procesach wzrastania i rozwoju między chłopcami i dziewczętami. Chłopcy w porównaniu z dziewczętami charakteryzują się walniejszym tempem rozwoju przejawiającym się późniejszymi procesami kostnienia, wyrzynaniem się zębów stałych, dojrzewaniem płciowym oraz późniejszym (trwającym około dwóch lat) zakończeniem procesów wzrastania. Z kolei przykładem wpływu modyfikatorów środowiskowych kształtowanych rozwojem cywilizacji [Malinowski 1977] jest zjawisko trendu sekularnego (tendencja przemian, zmienność czasowa) w procesach wzrastania i rozwoju, które znajdują odzwierciedlenie w osiąganiu wyższych wartości ostatecznych wymiarów ciała pomiędzy kolejnymi, pokoleniami, oraz akceleracji rozwoju, przez co rozumie się przyspieszenie rozwoju biologicznego i dojrzewania, wcześniejsze osiąganie kolejnych etapów rozwoju między pokoleniami (zmian wymiarów, proporcji ciała, tempa i rytmu wzrastania).
Spis treści:1. Wstęp1.1. Przegląd badań ontogenetycznych dzieci, uzasadnienie podjętego tematu
1.2. Cele pracy
2. Materiał i metody badań2.1, Informacje dotyczące zbierania i gromadzenia materiału (cechy somatometryczne, sprawność fizyczna, zmienne społeczne)
2.2. Charakterystyka środowiska społecznego badanych (uwarunkowania demograficzne Zielonej Góry)
2.3. Metody opracowania statystycznego
3. Charakterystyka zmian rozwoju fizycznego i sprawności motorycznej3.1. Zmiany rozwoju cech somatycznych
3.2. Zmiany rozwoju komponentów ciała
3.3. Zmiany rozwoju cech motorycznych
3.4. Zmiany rozwoju wskaźników proporcji ciała
4. Analizy powiązań cech morfologicznych, komponentów ciała, sprawności fizycznej oraz zmiennych społecznych.4.1. Jednoczynikowa analiza wariancji
4,2. Macierz korelacji Pearsona
4.3. Analiza regresji
4.4. Analiza skupień Warda
4.5. Analiza kanoniczna
4.6. Analiza czynnikowa (składowych głównych)
5. Charakterystyka porównawcza rozwoju fizycznego i motorycznego dzieci Zielonej Góry z wynikami innych autorów6. Trend sekularny i akceleracja rozwoju7. Poziom rozwoju cech somatycznych i sprawności fizycznej populacji dzieci Zielonej Góry w aspekcie zmiennych społecznych8. Normy rozwoju fizycznego i motorycznego dzieci Zielonej Góry9. Stwierdzenia i wnioski10. Piśmiennictwo12. Wykaz rycinAneks
1. Charakterystyki liczbowe cech somatycznych
2. Charakterystyki liczbowe komponentów ciała
3. Charakterystyki liczbowe cech motorycznych
4, Charakterystyki liczbowe wskaźników proporcji ciała
5. Charakterystyki liczbowe wskaźnika tempa rozwoju (WTR) cech somatycznych ciała i cech sprawności fizycznej
6. Charakterystyki liczbowe dymorfizmu płciowego cech somatycznych, komponentów ciała, cech sprawności fizycznej i wskaźników proporcji ciał
7. Wyniki jednoczynnikowej analizy wariancji
8. Wyniki analizy regresji
9. Wyniki analizy kanonicznej
10. Wyniki analizy czynnikowej (analizy składowych głównych)