Podstawowym powodem zainteresowania modelami matematycznymi w procesie planowania jest dążenie do optymalnego odwzorowania badanych procesów w celu uzyskania wiarygodnej informacji o ich dalszym przebiegu. Trafność przygotowanych przez przedsiębiorstwo prognoz w dużym stopniu wpływa na zajmowane przez nie miejsce na rynku produkcji czy usług. Prognozowanie jest także stałym elementem planowania i zarządzania każdego szczebla w hierarchii procesu decyzyjnego. Potrzeba oceny jakościowych lub też ilościowych zmian badanych procesów występuje prawie w każdej dziedzinie ekonomii i nawet życia codziennego. Cechą charakterystyczną wielu zjawisk gospodarczych jest zależność niektórych zmiennych od ich stanów poprzednich oraz występowanie określonej cykliczności takiego zjawiska. Ponadto wiele z nich ma często charakter niestacjonarny. Do modelowania tego typu procesów można wykorzystać klasę modeli określaną jako scałkowane procesy autoregresji i średniej ruchomej (ang. ARIMA - crutore-gressüve-integrnted moving average). Znajdują one szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach nauki i gospodarki, w których istnieje konieczność dokonania prognozy, zarówno niestacjonarnych jak i stacjonarnych zjawisk ekonomicznych czy też procesów technologicznych.
Artykuł ten przedstawia ideę oraz przykład analizy szeregów czasowych metodą Boxa-Jenkinsa i zastosowanie tej analizy do prognozowania przyszłych wartości takiego szeregu. W celu podkreślenia wszechstronności stosowania modeli ARIMA autorzy zdecydowali się na przedstawienie w tym artykule prognozy wielkości ładunku zanieczyszczeń dopływających do oczyszczalni ścieków. Jak już wspomniano, konstrukcja takiej prognozy zostanie oparta na metodzie Boxa-Jenkinsa. Chociaż przydatność tych modeli do modelowania pracy oczyszczalni została potwierdzona przez wielu autorów [G. W. Ellis i in. 1990, P. M. Berthouex 1989], nie są one jeszcze w tej dziedzinie stosowane zbyt powszechnie.
Spis treści: 1. Andraka D., Jurczuk A.: Zastosowanie metody Boxa-Jenkinsa do modelowania rzeczywistych szeregów czasowych
2. Bagieńska A.: Dochód gospodarstw domowych jako kategoria ekonomiczna
3. Bagieńska A.: Kształtowanie płac w sferze budżetowej w okresie transformacji
4. Borowska A.: Przywództwo - nowoczesne kierowanie ludźmi
5. Borowska A.: Zarządzanie sobą
6. Budzisz B.: Społeczno-organizatorska działalność kółek rolniczych
7. Czerewacz K.: Zakres i charakter procesów integracyjnych w ramach północnoamerykańskiej strefy wolnego handlu
8. Daniluk A., Urban W.: Wykorzystanie rachunku kosztów jakości w zarządzaniu jakością
9. Dobrzyński M.: Poziom obsługi klienta w przedsiębiorstwach i organizacjach województwa podlaskiego
10. Dobrzyński M.: Problemy integracji systemów logistycznych Polski i Unii Europejskiej
11. Dziekoński K.: Korzyści płynące z zastosowania informatycznych sys-temów wspomagających zarządzanie projektami
12. Dziekoński K.: Możliwości wykorzystania systemów informacyjnych
13. Ejdys J.: Ekologizacja procesów zarządzania
14. Halicka K.: Wybrane zagadnienia dotyczące lokalizacji: klasyfikacja przykłady zastosowań
15. Ignatiuk S.: Ekonomia dobrobytu społecznego w świetle teorii i praktyki
16. Ignatiuk S.: Produkcja towarowa rolnictwa północno-wschodniej Polski na tle kraju
17. Ignatiuk S., Wojsznis B.: Konkurencyjność podmiotów gospodarczych przemysłu spożywczego branży mleczarskiej
18. Jakuszewicz L: Prognozowanie przestrzennego obciążenia, mocą elektryczną
19. Kozłowska A.: Perspektywy reklamy w procesie globalizacji
20. Lisowski J. L.: Weryfikacja projektu w świetle uregulowań normy ISO 9001
21. Mazur B.: Ekologia a reklama
22. Mazur B.: Segmentacja rynku usług edukacyjnych
23. Naruszewicz S.: Status brokera ubezpieczeniowego
24. Naruszewicz S.: Specyfika działałności brokerskiej w Polsce
25. PąsikM.: Planowanie zasobów ludzkich w przedsiębiorstwie
26. PąsikM.: Idea zarządzania zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwie
27. Saczyńska S.: Pozyskiwanie pracowników - rekrutacja i selekcja
28. Saczyńska S.: Rozmowa kwalifikacyjna jako narzędzie selekcji
29. Snarski S. J.: Wpływ zróżnicowanych warunków przyrodniczych na organizację i ekonomikę gospodarstw rolniczych
30. Truszkowska M.: Działalność Narodowych Funduszy Inwestycyjnych
31. Wasiuk M.: Ewolucja systemów informatycznych jako części składowej systemów informacyjnych
32. Wojsznis B.: Analiza wyposażenia gospodarstw rolniczych województwa białostockiego w ciągniki i maszyny
33. Wojsznis B., Ignatiuk S.: Regionalne aspekty rolnictwa pólnocno-wschodniej części kraju