Nowatorstwo i odmienność podręcznika Marii Krysztofiak Translatologiczna
teoria i pragmatyka przekładu artystycznego wywodzą się z nowoczesnego
spojrzenia na tłumaczenie, z perspektywy współczesnego współistnienia
wielu kultur, narodowości i wspólnot oraz konieczności wypracowania
różnych form dialogu, porozumienia, a także niwelowania barier właśnie
poprzez tłumaczenie i przy pomocy dobrze przygotowanych, wrażliwych
adeptów sztuki i praktyki translatorskiej. Celem tak skonstruowanego
podręcznika jest nie tylko zwrócenie uwagi na odpowiedzialną
kulturotwórczą funkcję tłumacza, lecz poprzez refleksję teoretyczną,
udokumentowaną odpowiednim doborem materiałów ćwiczeniowych,
uświadomienie konieczności profesjonalnego udziału w międzynarodowej
komunikacji, która bez udziału tłumaczy jest w dzisiejszym świecie
raczej niemożliwa – jeśli ma przebiegać merytorycznie i kształtować
kulturę dialogu. Refleksja teoretyczna wsparta jest, podobnie jak w
poprzednich podręcznikach, przykładami tłumaczeń z języka polskiego,
niemieckiego, angielskiego, francuskiego, poszerzona o tłumaczenia z i
na języki skandynawskie.
Spis treści:
Słowo wstępne I. Współczesna translatologia wobec estetyki i pragmatyki przekładu 1. Estetyka przekładu i kontekst komparatystyczno-hermeneutyczny 2. Perspektywy filozoficzne i kulturowo-socjologiczne 3. Czy pragmatyka łączy? II. Dzieło i przekład 1. Kreatywność w przekładzie a toŜsamość poetologiczna dzieła 1.1. Poetologiczna i językowa konstrukcja toŜsamości – czyli o granicach przekładalności 1.2. Transformacje translatorskie – czyli inne pozycje poetologiczne 2. Fenomen czasu w tłumaczeniu tekstów fikcjonalnych 3. Obraz kultury w przekładzie 3.1. Transfer kulturowy czy rekonstrukcja językowa dzieła literackiego? 3.2. Symbole czy realia kultury? 3.3. Kultura i polityka przekładu 3.4. Dekoderzy zbiorowej świadomości 4. Innowacyjność tłumaczenia dla potrzeb mediów 4.1. Medialno-translatorskie rejestry słowa 4.2. Przekład innowacyjny – czyli konwencja medium 4.3. Nowoczesny język czy innowacja sceniczna? 5. O tłumaczeniu stereotypów 5.1. Projekcje i konteksty 5.2. Pozycja tłumacza i przestrzeń recepcji 5.3. Koncepcja tłumaczenia 5.4. Powtarzalność konstrukcji, granice medialnej recepcji 5.5. Historyczno-kulturowa dekonstrukcja stereotypów III. O kodach translatorskich, przekładalności i zakresie transformacji 1. Kod leksykalno-semantyczny – wielowarstwowa transformacja treści podmiotowej dzieła 2. Kod kulturowy – czyli o słowach dalszych i bliższych 3. Kod estetyczny 3.1. Przekładalność stylu i tropów stylistycznych 3.2. Przekład a intertekstualność i polifonia dzieła literackiego 3.3. Wybrane zagadnienia z zakresu wersyfikacji 3.4. Przekład a adaptacje muzyczne utworów literackich 3.5. Akustyczność przekładu literackiego IV. O krytyce przekładu w kontekście zmienności dyskursu kulturowego 1. Estetyczne konteksty przewartościowań kulturowych 2. Miejsce krytyki przekładu – między oryginałem i przekładem, w systemie literatury 3. Zadania krytyki przekładu 4. Krytyka przekładu w literackim dyskursie publicznym (między semantyką historyczną oryginału i recepcją estetycznej transformacji translatorskiej) V. Recepcja i (nowe) parametry oceny tłumaczenia 1. Recepcja literatury obcej i pragmatyka wartościowania 2. Iluzja kształtowania kryteriów oceny? 3. Co moŜe lub powinien dostrzec krytyk przekładu? 3.1. Arcydzieła w nowych tłumaczeniach 3.2. Jaki powinien być nowy przekład? 4. Nadinterpretacja krytyka czy powielanie błędu tłumacza? 5. Słowo w przekładzie 5.1. Wybrane kryteria oceny przekładu 5.2. NiezaleŜnie od ilości i jakości parametrów oceny VI. Analiza translatologiczna na przykładzie tłumaczenia aforyzmów 1. Komentarz literaturoznawczo-translatologiczny 2. Cechy konstytutywne aforyzmu 3. Transformacje leksykalno-semantyczne, estetyczne i kulturowe w przekładzie VII. Uwarunkowania kompetencji translatorskich VIII. Dydaktyka przekładu artystycznego, czyli o podstawach translatorskiego konstruowania tekstu 1. Koncepcja przed strategią 2. Retoryka słowa i obrazu – malowanie słowem IX. Tłumacz – dekoder tekstu czy świadomości? Bibliografia z zakresu teorii przekładu literackiego Aneks. Materiały do analizy porównawczej Indeks nazwisk
|