Nowatorstwo i odmienność podręcznika Marii Krysztofiak Translatologiczna
teoria i pragmatyka przekładu artystycznego wywodzą się z nowoczesnego
spojrzenia na tłumaczenie, z perspektywy współczesnego współistnienia
wielu kultur, narodowości i wspólnot oraz konieczności wypracowania
różnych form dialogu, porozumienia, a także niwelowania barier właśnie
poprzez tłumaczenie i przy pomocy dobrze przygotowanych, wrażliwych
adeptów sztuki i praktyki translatorskiej. Celem tak skonstruowanego
podręcznika jest nie tylko zwrócenie uwagi na odpowiedzialną
kulturotwórczą funkcję tłumacza, lecz poprzez refleksję teoretyczną,
udokumentowaną odpowiednim doborem materiałów ćwiczeniowych,
uświadomienie konieczności profesjonalnego udziału w międzynarodowej
komunikacji, która bez udziału tłumaczy jest w dzisiejszym świecie
raczej niemożliwa – jeśli ma przebiegać merytorycznie i kształtować
kulturę dialogu. Refleksja teoretyczna wsparta jest, podobnie jak w
poprzednich podręcznikach, przykładami tłumaczeń z języka polskiego,
niemieckiego, angielskiego, francuskiego, poszerzona o tłumaczenia z i
na języki skandynawskie.
Spis treści:
Słowo wstępne
I. Współczesna translatologia wobec estetyki i pragmatyki przekładu
1. Estetyka przekładu i kontekst komparatystyczno-hermeneutyczny
2. Perspektywy filozoficzne i kulturowo-socjologiczne
3. Czy pragmatyka łączy?
II. Dzieło i przekład
1. Kreatywność w przekładzie a toŜsamość poetologiczna dzieła
1.1. Poetologiczna i językowa konstrukcja toŜsamości – czyli o granicach przekładalności
1.2. Transformacje translatorskie – czyli inne pozycje poetologiczne
2. Fenomen czasu w tłumaczeniu tekstów fikcjonalnych
3. Obraz kultury w przekładzie
3.1. Transfer kulturowy czy rekonstrukcja językowa dzieła literackiego?
3.2. Symbole czy realia kultury?
3.3. Kultura i polityka przekładu
3.4. Dekoderzy zbiorowej świadomości
4. Innowacyjność tłumaczenia dla potrzeb mediów
4.1. Medialno-translatorskie rejestry słowa
4.2. Przekład innowacyjny – czyli konwencja medium
4.3. Nowoczesny język czy innowacja sceniczna?
5. O tłumaczeniu stereotypów
5.1. Projekcje i konteksty
5.2. Pozycja tłumacza i przestrzeń recepcji
5.3. Koncepcja tłumaczenia
5.4. Powtarzalność konstrukcji, granice medialnej recepcji
5.5. Historyczno-kulturowa dekonstrukcja stereotypów
III. O kodach translatorskich, przekładalności i zakresie transformacji
1. Kod leksykalno-semantyczny – wielowarstwowa transformacja treści podmiotowej dzieła
2. Kod kulturowy – czyli o słowach dalszych i bliższych
3. Kod estetyczny
3.1. Przekładalność stylu i tropów stylistycznych
3.2. Przekład a intertekstualność i polifonia dzieła literackiego
3.3. Wybrane zagadnienia z zakresu wersyfikacji
3.4. Przekład a adaptacje muzyczne utworów literackich
3.5. Akustyczność przekładu literackiego
IV. O krytyce przekładu w kontekście zmienności dyskursu kulturowego
1. Estetyczne konteksty przewartościowań kulturowych
2. Miejsce krytyki przekładu – między oryginałem i przekładem, w systemie literatury
3. Zadania krytyki przekładu
4. Krytyka przekładu w literackim dyskursie publicznym (między semantyką historyczną oryginału i recepcją estetycznej transformacji translatorskiej)
V. Recepcja i (nowe) parametry oceny tłumaczenia
1. Recepcja literatury obcej i pragmatyka wartościowania
2. Iluzja kształtowania kryteriów oceny?
3. Co moŜe lub powinien dostrzec krytyk przekładu?
3.1. Arcydzieła w nowych tłumaczeniach
3.2. Jaki powinien być nowy przekład?
4. Nadinterpretacja krytyka czy powielanie błędu tłumacza?
5. Słowo w przekładzie
5.1. Wybrane kryteria oceny przekładu
5.2. NiezaleŜnie od ilości i jakości parametrów oceny
VI. Analiza translatologiczna na przykładzie tłumaczenia aforyzmów
1. Komentarz literaturoznawczo-translatologiczny
2. Cechy konstytutywne aforyzmu
3. Transformacje leksykalno-semantyczne, estetyczne i kulturowe w przekładzie
VII. Uwarunkowania kompetencji translatorskich
VIII. Dydaktyka przekładu artystycznego, czyli o podstawach translatorskiego
konstruowania tekstu
1. Koncepcja przed strategią
2. Retoryka słowa i obrazu – malowanie słowem
IX. Tłumacz – dekoder tekstu czy świadomości?
Bibliografia z zakresu teorii przekładu literackiego
Aneks. Materiały do analizy porównawczej
Indeks nazwisk
|
